การจัดการความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศ
ความสำคัญและพันธกิจ
ปตท.สผ. ตระหนักถึงความสำคัญยิ่งของความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศ ซึ่งเป็นประเด็นสำคัญในระดับโลก ปตท.สผ. กำหนดพันธกิจให้สอดคล้องกับเป้าหมายของกรอบงานความหลากหลายทางชีวภาพของโลก (Global Biodiversity Framework) เพื่อให้การดำเนินงานของบริษัทฯ มีส่วนสนับสนุนการอนุรักษ์ ปกป้อง และฟื้นฟูความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศในระดับโลก บริษัทฯ มีความมุ่งมั่นในการปฏิบัติงานโดยคำนึงถึงการก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด และมีการพิจารณาประเด็นความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศอยู่ในกระบวนการตัดสินใจทางธุรกิจ โดยเน้นการส่งเสริมผลกระทบเชิงบวกต่อความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศในพื้นที่ที่เข้าไปดำเนินงาน
เป้าหมายสำคัญ
- ไม่ดำเนินงานในพื้นที่มรดกโลกตามเกณฑ์ขององค์การยูเนสโก (UNESCO)
- ไม่ก่อให้เกิดความสูญเสียสุทธิ (No-Net Loss) ต่อความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศในพื้นที่คุ้มครองประเภท 1-4 ของสหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ (The International Union for Conservation of Nature – IUCN) ภายในปี 2587
- การสร้างมูลค่าเชิงบวก (Net Positive Impact) ต่อความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศทางทะเล (Ocean Biodiversity & Ecosystem Services (BES) Value) ในพื้นที่ปฏิบัติการนอกชายฝั่งในประเทศไทยภายในปี 2568 และพื้นที่ปฏิบัติการนอกชายฝั่งทั้งหมดภายในปี 2573 เมื่อเทียบกับมูลค่าในปีฐาน 2562
- ไม่ตัดต้นไม้ในพื้นที่ป่า*สำหรับโครงการสำรวจและผลิตปิโตรเลียมทั้งหมด ตั้งแต่ปี 2564 เป็นต้นไป
*พื้นที่ป่า ตามคำนิยามขององค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO – Food and Agriculture Organization of the United Nations) หมายถึง ป่าธรรมชาติและป่าปลูกที่มีพื้นที่มากกว่า 0.5 เฮกแตร์ และพื้นที่ทรงพุ่มปกคลุมมากกว่าร้อยละ 10 ของพื้นที่ โดยเป็นพื้นที่ที่มีต้นไม้หนาแน่นหรือขาดการใช้ประโยชน์ที่ดิน ซึ่งต้นไม้ควรมีความสูงไม่ต่ำกว่า 5 เมตร
แนวทางการบริหารจัดการ
เพื่อให้การดำเนินงานตามเป้าหมายเรื่องการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ บริษัทฯ ได้จัดทำแนวทางการบริหารจัดการความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศ (Biodiversity and Ecosystem Services Management Guideline) ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางการพัฒนาแผนการดำเนินงานด้านความหลากหลายทางชีวภาพสำหรับอุตสาหกรรมน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ (A Guide to Developing Biodiversity Action Plans for the Oil and Gas Sector) ของ IPIECA และ Performance Standard 6: Biodiversity Conservation and Sustainable Management of Living Natural Resources ของ International Finance Corporation (IFC) และได้มีการนำไปปฏิบัติในทุกพื้นที่โครงการของบริษัทฯ ตั้งแต่ปี 2557
กรอบการบริหารจัดการความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศ
ปตท.สผ. บริหารจัดการความเสี่ยงและผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นเบื้องต้นต่อความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศผ่านกระบวนการจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม และประยุกต์ใช้หลักการตามลำดับขั้นของการบรรเทาผลกระทบ (หลีกเลี่ยง บรรเทา ฟื้นฟู ชดเชย) ในทุกโครงการสำรวจและผลิตปิโตรเลียม
โดยมีขั้นตอนการดำเนินงาน ดังนี้
การจัดให้มีแผนชดเชยความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศในโครงการที่มีความเสี่ยงด้านความหลากหลายทางชีวภาพในระดับสูงมีจุดประสงค์เพื่อป้องกันการสูญเสียของสิ่งมีชีวิตที่ใกล้สูญพันธุ์ รวมถึงป้องกันและฟื้นฟูการบริการทางระบบนิเวศที่อาจได้รับผลกระทบจากการปฏิบัติงานของบริษัทฯ
บริษัทฯ ได้ดำเนินการประเมินความเสี่ยงด้านความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศมาตั้งแต่ปี 2560 โดยผลจากการทบทวนการประเมินความเสี่ยงด้านความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศ ในปี 2567 พบว่า มี 2 โครงการตั้งอยู่ในพื้นที่ที่มีความเสี่ยงด้านความหลากหลายทางชีวภาพในระดับสูง อย่างไรก็ตาม บริษัทฯ ได้จัดทำแผนชดเชยความหลากหลายทางชีวภาพ (Biodiversity Offset Management Plan - BOMP) ในพื้นที่ที่มีความเสี่ยงในระดับสูงจนเสร็จสมบูรณ์แล้ว
นอกจากนี้ บริษัทฯ ได้ประเมินระดับการพึ่งพา (Dependency) และระดับความเสี่ยง (Impacted-related Risks Assessments) ของการดำเนินงานใกล้เคียงกับพื้นที่ที่มีความอ่อนไหวสูงด้านความหลากหลายทางชีวภาพ (Critical Biodiversity) โดยใช้เครื่องมือ Water and Biodiversity Risk ของ World Wide Fund for Nature (WWF)
ผลการประเมินความเสี่ยงด้านความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศ รวมถึงการบริหารจัดการความเสี่ยงเป็นไปตามหลักการตามลำดับขั้นของการบรรเทาผลกระทบและแสดงไว้ใน TNFD Report ของ ปตท.สผ. ซึ่งได้จัดทำตามกรอบการเปิดเผยข้อมูลทางการเงินที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติ (TNFD)
ปตท.สผ. ยังขยายความมุ่งมั่นในการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศไปยังห่วงโซ่อุปทานของบริษัทฯ โดยให้คู่ค้าทั้งทางตรงและทางอ้อม (Tier 1 and Non-tier 1 Suppliers) รวมถึงพันธมิตรทางธุรกิจ ดำเนินการตามเป้าหมายด้านความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศ ในทุกการดำเนินงานภายในขอบเขตของบริษัทฯ เพื่อมุ่งลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมให้น้อยที่สุด
ความร่วมมือและเครือข่ายขับเคลื่อนด้านความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศ
ปตท.สผ. เข้าร่วมเป็นสมาชิกสมาคมธุรกิจ และองค์กรเครือข่ายธุรกิจ ทั้งไทยและสากล เพื่อร่วมผลักดันการดำเนินงานด้านความยั่งยืนในด้านต่าง ๆ โดยสามารถดูข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการพัฒนาความร่วมมือและเครือข่ายเพื่อความยั่งยืนได้ที่ กรอบแนวคิดและเป้าหมายระยะยาวด้านความยั่งยืน นอกจากนั้น เรายังร่วมขับเคลื่อนนโยบายที่เกี่ยวกับความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการทางระบบนิเวศโดยเฉพาะ อาทิ
- IPIECA-IOGP Biodiversity and Ecosystem Services Working Group (BESWG) และ UN Environment Programme World Conservation Monitoring Centre (UNEP-WCMC) ตั้งแต่ปี 2559 โดยมีความร่วมมือในรูปแบบการแลกเปลี่ยนแนวทางการปฏิบัติที่ดี การให้ข้อมูลเกี่ยวกับข้อกำหนด/กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการสนับสนุนโครงการสร้างผลกระทบเชิงบวก การพัฒนาศักยภาพและการอบรมบุคลากร รวมถึงความร่วมมือกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในการส่งเสริมการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพและการบริการของระบบนิเวศ
- กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ภายใต้บันทึกความเข้าใจว่าด้วยความร่วมมือการอนุรักษ์ทะเลเพื่อชีวิต (Ocean for Life) เพื่ออนุรักษ์ ฟื้นฟู และบริหารจัดการทรัพยากรและความหลากหลายทางทะเลเพื่อความยั่งยืน ตลอดจนส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตและสร้างรายได้สำหรับชุมชนใน 17 จังหวัดรอบพื้นที่อ่าวไทยที่บริษัทฯ ได้มีการดำเนินงานเป็นระยะเวลาต่อเนื่อง 10 ปี ตั้งแต่ปี 2563 ถึงปี 2573 และถึงปี 2582 สำหรับโครงการปลูกและบำรุงรักษาป่าชายเลนเพื่อคาร์บอนเครดิต
- มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ภายใต้บันทึกข้อตกลงความร่วมมือการเสริมสร้างความยั่งยืนของมหาสมุทร เพื่อร่วมมือครอบคลุมระยะเวลา 8 ปี ตั้งแต่ปี 2564 ถึงปี 2571 ในโครงการสนับสนุนการบริหารจัดการประเด็นปัญหาสำคัญระดับประเทศ และระดับสากล โดยเฉพาะในโครงการประเภทตรวจติดตามสุขภาพของมหาสมุทรและความหลากหลายทางชีวภาพ
- กรมประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ และศูนย์พัฒนาการประมงแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (SEAFDEC) ภายใต้บันทึกข้อตกลงความร่วมมือครอบคลุมระยะเวลา 3 ปี (2565-2568) เพื่อกำหนดแนวทางการใช้ประโยชน์จากขาแท่นหลุมผลิตปิโตรเลียมอย่างเหมาะสมและเกิดความยั่งยืนต่อการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรประมง
- สถาบันปิโตรเลียมและพลังงานแห่งประเทศไทย ร่วมมือกับผู้ประกอบการปิโตรเลียม ได้แก่ ปตท.สผ. และบริษัท เชฟรอนประเทศไทยสำรวจและผลิต จำกัด สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ และสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ ได้ลงนามบันทึกข้อตกลง (MOU) ความร่วมมือครอบคลุมระยะเวลา 5 ปี (2566-2571) เพื่อเสริมสร้างความร่วมมือทางวิชาการด้านผลประโยชน์ของชาติทางทะเล แลกเปลี่ยนความรู้ ร่วมสนับสนุนความช่วยเหลือด้านการศึกษาวิจัย ที่เกี่ยวข้องกับระบบนิเวศในอ่าวไทย บริเวณรอบแท่นผลิตปิโตรเลียมนอกชายฝั่งที่กำลังทยอยหมดอายุสัมปทาน เพื่อช่วยรักษาความหลากหลายชีวภาพทางทะเล
- สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ร่วมลงนามบันทึกความเข้าใจครอบคลุมระยะเวลา 5 ปี (2566-2571) เกี่ยวกับความร่วมมือในการดำเนินงานด้านการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ รวมถึงการเชื่อมโยง แลกเปลี่ยนข้อมูลความหลากหลายทางชีวภาพในระดับพื้นที่ไปยังฐานข้อมูลของประเทศไทย ความร่วมมือดังกล่าวยังรวมถึงการสร้างความสมดุลให้กับสังคมและสิ่งแวดล้อมในด้านความหลากหลายทางชีวภาพ เพื่อสนับสนุนเป้าหมายด้านความยั่งยืนของประเทศ